Uşaqlarda gecələr ağlama çox valideynin diqqətini çəkən, amma bəzən yanlış “səbəbsiz” kimi qiymətləndirdiyi bir vəziyyətdir. Əslində, körpələrin və kiçik uşaqların gecə ağlaması heç də təsadüfi deyil; bunun arxasında həm fiziki, həm emosional, həm də inkişafla bağlı səbəblər dayanır.
Yeni doğulmuş körpələrdə gecə və gündüz anlayışı hələ tam formalaşmayıb. Onların bioloji ritmləri qısa yuxu və oyanma dövrləri ilə işləyir, bu da gecə ərzində tez-tez oyanmağa və ağlamağa səbəb olur. Bu dövrdə ağlama körpənin əsas ünsiyyət vasitəsidir: aclıq, bezin islanması, narahatlıq və ya sadəcə qucaq ehtiyacı – hər hansı bir narahatlıq ağlama ilə ifadə olunur.
Bir az böyüyəndə də gecə ağlaması davam edə bilər, lakin səbəbləri daha çox emosional olur. Uşaq gün ərzində yaşadığı həyəcanı, qorxunu və ya stressi gecə yuxuda ifadə edə bilər. Məsələn, bağçada yeni dostlar, evdə dəyişikliklər, ailə üzvlərinin narahatlığı – bunlar uşağın gecə yuxusuna təsir edən faktorlardır. Bu vəziyyət uşağın “bəlkə də tək qalmışam” və ya “güvənim sarsıldı” hisslərini yuxuda göstərməsidir.
Uşağın gecə ağlamasını idarə etmək üçün əvvəlcə səbəbi anlamağa çalışmaq vacibdir. Açlıq, bezin dəyişməsi, temperatur və ya yuxu mühiti kimi fiziki ehtiyaclar təmin edilməlidir. Emosional səbəblər varsa, uşağa qucaq, sakit sözlər və yumşaq bir toxunuşla təhlükəsiz mühit yaratmaq faydalıdır. Bu, onun “təhlükəsizəm” hissini gücləndirir və yuxuda rahatlamasına kömək edir.
Bəzən uşaqlar qorxu və kabuslar səbəbindən də gecə oyanırlar. Bu hallarda işıq, sevimli oyuncaq və ya sakit bir hekayə ilə onun təhlükəsizlik hissini artırmaq mümkündür. Uşağa “səni qoruyuram, hər şey yaxşıdır” mesajı vermək onun emosional tənzimlənməsinə dəstək olur.
Unutmaq olmaz ki, gecə ağlaması uşaq üçün həm ünsiyyət, həm də emosional buraxma vasitəsidir. Səbəbini diqqətlə müşahidə etmək və ona uyğun cavab vermək, uşağın həm sağlam yuxu ritmini, həm də emosional inkişafını dəstəkləyir. Bu mərhələ keçici olsa da, göstərilən səbir və anlayış uzun müddət onun həyatına müsbət təsir edir.