2–6 yaş arası uşaqlar dünyanı daha aktiv kəşf edirlər: qaçırlar, oynayırlar, qururlar, dağıdırlar, sosiallaşırlar… Bu gözəl inkişaf dövrünün bir həqiqəti də var: onlar xəstəliklərə qarşı əvvəlkindən daha həssas olurlar. Bu həssaslıq həm immun sisteminin hələ tam formalaşmaması ilə, həm də daha çox insanla təmasda olmaları ilə bağlıdır.
1. İmmun sistem hələ “təcrübə toplayır”
Bu yaş dövrü uşaqların immun sisteminin sürətlə yetişdiyi mərhələdir. Bədənləri yeni mikroblarla tanış olur və hər tanışlıq – bir təcrübədir. Bu səbəbdən qrip, soyuqdəymə və qızdırma kimi xəstəliklər bu dövrdə daha çox rastlanır.
Valideyn üçün ən önəmlisi: hər xəstəlik immun sisteminə bir “məşq”dir və adətən uzunmüddətli fəsad buraxmır.
2. Bağça və kollektiv mühit təsiri
Uşaqlar bağçaya başladıqda mikroblarla daha sıx təmasda olurlar. Bir yerdə oynamaq, oyuncaqları paylaşmaq, məsafəni unudaraq ünsiyyət qurmaq infeksiyaların yayılmasını asanlaşdırır.
Bu mərhələ normaldır, lakin gigiyena vərdişlərini öyrətmək çox işə yarayır: əl yumaq, öskürərkən ağzı örtmək, başqasının stəkanından istifadə etməmək kimi sadə qaydalar böyük təsir göstərir.
3. Allergiyalar bu dövrdə üzə çıxa bilər
2–6 yaş arası həm qida, həm də mövsümi allergiyaların özünü göstərdiyi dövrdür. Burun axması, qaşıntı, öskürək və səpkilər valideynə ilk siqnalları verir. Bu əlamətlər tez-tez təkrarlanırsa, allergoloq konsultasiyası tövsiyə olunur.
4. Qastrointestinal problemlər
Mədə-bağırsaq infeksiyaları, qusma, ishal və qaz sancıları bu yaş dövründə tez-tez rastlanan hallardandır. Çünki uşaqlar hələ də oyuncaq, əl və digər əşyaları ağzına aparmaq vərdişindən tam vaz keçmirlər. Maye qəbulu və gigiyena qaydaları burada valideynin ən böyük dayağıdır.
5. Qulaq və tənəffüs yolu infeksiyaları
Otit (qulaq iltihabı), bronxiolit, laringit kimi xəstəliklər bu yaşda daha yayğındır. Uşaq gecələr rahat yatmırsa, tez-tez qulağını çəkirsə, nəfəsi çətinləşirsə, mütləq pediatra müraciət edilməlidir.
6. Peyvənd календарı çox önəmlidir
Bu yaşlar peyvənd cədvəlinin davam etdiyi dövrdür. Uşağın peyvəndlərinin vaxtında tamamlanması həm onun qorunması, həm də kollektivdə infeksiyaların yayılmasının qarşısının alınması üçün əsas şərtdir.
7. Güclü immunitet üçün gündəlik vərdişlər
Bu dövr sağlam vərdişləri formalaşdırmaq üçün ən uyğun vaxtdır:
– balanslı qidalanma,
– gün ərzində kifayət qədər su içmək,
– açıq havada hərəkət və oyun,
– yaxşı yuxu rejimi,
– ekran vaxtının məhdudlaşdırılması.
Bu sadə addımlar uşağın immun sistemini möhkəmləndirir və xəstəliklərin tez-tez təkrarlanmasının qarşısını alır.
2–6 yaş arası uşaqların xəstəliyə daha açıq olması valideyn üçün narahatlıq doğursa da, bu proses onların inkişafının tamamilə təbii bir hissəsidir. Valideynin rolu isə müşahidə etmək, vaxtında reaksiya vermək və uşağın gündəlik sağlamlıq vərdişlərini düzgün formalaşdırmaqdır. Kiçik addımlar, böyük rahatlıq gətirir.