Uşaqlar gözəgörünməz bir parıltı ilə doğulurlar. Hər birinin özünəməxsus marağı, qabiliyyəti, baxış bucağı var. Amma çox zaman biz, böyüklər, uşağın nəyə yaxşı olduğunu deyil, nədə yaxşı olmadığını daha tez görürük.
Bunu pis niyyətlə etmirik, əksinə – "düzəlsin", "təkmilləşsin", "geri qalmasın" deyə edirik. Amma bəzən bu yaxşı niyyət – uşağın özünü yetersiz hiss etməsinə, potensialını itirməsinə, hətta daxili motivasiyasını tamamilə itirməsinə səbəb ola bilər.
🔍 Güclü tərəf nədir və niyə bu qədər vacibdir?
Güclü tərəf – uşağın sevərək, maraqla və təbii bacarıqla etdiyi şeylərdir. Bu, mütləq “dahi” olmaq deyil. Kiminsə güclü tərəfi:
Yaxşı müşahidə etmək,
Ətrafdakıları güldürmək,
Rəsm çəkmək,
Detalları hiss etmək,
İnsanlarla mehriban ünsiyyət qurmaq da ola bilər.
Bu bacarıqlar akademik qiymətlərlə ölçülməsə də, uşağın gələcək uğuruna əsas körpülərdən biridir.
🚫 Zəif tərəfə həddən artıq fokus nə zaman zərərlidir?
Uşaq hər dəfə:
“Niyə belə elədin?”,
“Bu səndən gözlənilməzdi…”,
“Başqa uşaqlar necə bacarır, sən yox?”,
kimi cümlələr eşidirsə, bir müddət sonra özünə dair inamı qırılır.
O, təkcə səhvini deyil, özünü səhv hesab etməyə başlayır.
🌱 Dəyişiklik haradan başlamalıdır?
Əvvəlcə öz baxış bucağımızdan. Sualları dəyişək:
“Niyə belə elədi?” yox, “Bunu niyə belə hiss etdi?”
“Niyə bacarmadı?” yox, “Nəyi daha asan bacarır?”
“Necə düzəldə bilər?” yox, “Necə dəstəkləyə bilərəm?”
Bu, uşaq üçün təzyiqi yox, dayaq olmağa gedən ilk addımdır.
🌟 Güclü tərəflərə fokuslanmağın faydaları
Özgüvən artır – uşaq özündə bacardığı şeyləri gördükcə inanmağa başlayır.
Motivasiya yaranır – uğur hissi hər yeni addımı təşviq edir.
Özünü ifadə etmək rahatlaşır – “qorxusuz öyrənmə” mühiti yaranır.
Daha balanslı inkişaf – uşaq tək bir istiqamətdə yox, hərtərəfli böyüyür.
Unutma: Öz güclü tərəflərini tanıyan uşaq zəif tərəfləri üzərində daha rahat işləyir.
🧩 Uşaq güclü tərəfini necə kəşf edir?
Maraqlarını izləyin: Nə ilə daha çox vaxt keçirir?
Davranışlarını müşahidə edin: Nə zaman daha canlı və diqqətlidir?
Kiçik uğurlarını görün: Hətta “çox gözəl sual verdin” kimi sadə bir cümlə – özünü dəyərli hiss etməsinə bəs edir.
Və ən əsası: Uşağın özünü olduğu kimi qəbul edin, sevin və inanclı olun.
Uşaq – yetişdirilməsi lazım olan bir “səhv paket” deyil. O, kəşf olunmağı gözləyən bir potensialdır. Onun zəif tərəflərinə diqqət çəkmək əvəzinə, güclü tərəflərinə fokuslanmaq – həm sevgi, həm də strategiyadır.
Gəlin uşaqlarımıza öz güclərini tanımaq və bu güclə dünyaya açılmaq imkanı verək. Çünki dəstək görən uşaq – inkişaf etməkdən qorxmaz.