Biz valideynlər uşaqlarımızın yaxşı insan olması üçün onlara yol göstərmək istəyirik. Bəzən bu istək o qədər güclü olur ki, nə demək istədiklərini dinləmədən onlara dərs keçməyə, nəsihət verməyə, doğrunu göstərməyə çalışırıq. Ancaq bir uşaq üçün ən böyük ehtiyac çox vaxt bu deyil. Ən böyük ehtiyac – dinlənilməkdir.
Uşaqla Ünsiyyətin Əsl Sirri: Dinləmək
Uşaqla sağlam münasibətin təməlində empatik dinləmə dayanır. Yəni sadəcə səsini eşitmək yox, onu hiss etmək, anlamaq, gözündəki qorxunu və qəlbindəki hissi görmək.
Valideynlər çox danışdıqca, uşaq daha az danışmağa başlayır. Çünki hiss edir ki, fikri tam olaraq dinlənilmir, sadəcə cavab almaq üçün sual verilir və ya dərhal “düzəldilməyə” çalışılır.
Dinləmək Nə Üçün Bu Qədər Vacibdir?
1. Etibar bağını gücləndirir
Uşaq dinlənildiyini hiss etdikdə, valideyninə qarşı emosional güvən qurur. Bu bağ ömürlük davam edə bilər.
2. Uşağın özünü ifadə etmə bacarığını artırır
Əgər uşaq danışanda sözünün kəsilmədiyini bilirsə, öz duyğularını və fikirlərini rahatlıqla bölüşəcək. Bu da onun emosional inkişafı üçün çox vacibdir.
3. Problem davranışların qarşısını alır
Bəzən uşaq sadəcə “eşidilmək” üçün ağlayır, qışqırır və ya inad edir. Dinlənildiyini hiss etdikdə, bu davranışlar azalır.
4. Özünü dəyərli hiss etdirir
Dinlənilmək hər yaşda insana özünü önəmli və dəyərli hiss etdirir. Uşaq üçün bu hiss şəxsiyyətinin təməlini formalaşdırır.
Valideynlər Üçün Praktik Dinləmə Bələdçisi
📌 1. Sözünü kəsməyin
Uşağınız danışarkən səbirli olun. Sözünü tamamlamağa çalışmayın. Bəzən fikrini formalaşdırmaqda çətinlik çəkə bilər, amma bu onun inkişaf yoludur.
📌 2. Göz kontakti qurun
Telefonu bir kənara qoyun, diz çöküb onun göz səviyyəsinə gəlin. Bu, "Səni diqqətlə dinləyirəm" deməkdir.
📌 3. Duyğularını adlandırmağa kömək edin
“Sən çox kədərlənmisən, çünki oyuncağın qırılıb, düzdür?” – bu cür ifadələr uşağın öz hisslərini tanımasına yardım edir.
📌 4. Məsləhət verməyə tələsməyin
Hər danışılan şeyin həllini təqdim etməyin. Bəzən sadəcə “Səni başa düşürəm, bu çətin hissdir” demək kifayətdir.
📌 5. Həqiqətən maraq göstərin
Uşağınız gününü danışanda “həə, sonra nə oldu?” kimi sadə suallarla marağınızı göstərin. Səmimi olmaq çox önəmlidir.
💬 Uşaq danışmaq üçün yox, eşidilmək üçün danışır.
Valideyn olaraq sizdən mükəmməl cavablar gözləmir. Sadəcə onu qınamadan, düzəltməyə çalışmadan dinləməyinizi, yanında olduğunuzu hiss etdirməyinizi istəyir.
Dinləmək – susaraq qurulan ən güclü körpüdür. Və bu körpü üzərində uşaq sizinlə ömürlük bir bağ qurur.