Uşağınız danışmağa başlayanda bəzi sözləri təkrar edir, duruxur və ya cümləsini tamamlaya bilmirsə, bu sizi narahat edə bilər. Amma unutmayın: bu vəziyyətin çox vaxt keçici ola biləcəyi kimi, düzgün yanaşma ilə aradan qalxması da mümkündür.
Kəkələmə nədir?
Kəkələmə – nitq axıcılığının pozulmasıdır. Uşaq sözləri təkrar edir (məsələn: ma-ma-ma-maşın), səsləri uzadır (mmmmmən) və ya danışarkən qəfil dayanır. Bu, xüsusilə 2-5 yaş arası uşaqlarda daha çox müşahidə olunur və inkişafın bir mərhələsi ola bilər.
Niyə baş verir?
Kəkələmənin səbəbləri müxtəlif ola bilər:
Genetik faktorlar (ailədə kəkələyən biri varsa risk artır)
Danışmanın çox sürətli olması
Uşağın həyəcanlı, stressli və ya tələsik danışması
Ətraf mühitin təsiri (çox tələbkar və ya tənqidedici münasibət)
Beyin və sinir sistemindəki fərqliliklər
Nə zaman narahat olmalıyam?
Uşağınızda kəkələmə varsa, amma o bunu özü hiss etmir, rahat danışmağa çalışırsa – panik etməyə ehtiyac yoxdur. Amma əgər:
Kəkələmə 6 aydan çox davam edirsə
Uşaq danışmaqdan çəkinirsə
Özünü ifadə edərkən çox gərginlik yaşayırsa
Ailə tarixində kəkələmə varsa
bu zaman mütəxəssisə müraciət etmək tövsiyə olunur.
Valideynlər üçün 6 dəyərli məsləhət
Uşağı diqqətlə dinləyin – Cümləsini tamamlamağa çalışmayın.
Tələsdirməyin – Yavaş və sakit danışmaqla ona nümunə olun.
Onu düzəltməyin – “Düzgün danış!”, “Yenidən de!” kimi ifadələrdən qaçın.
Təzyiq yaratmayın – Uşaq danışarkən sərbəst və təhlükəsiz hiss etməlidir.
Motivasiya edin – Danışmağa təşviq edin, amma məcbur etməyin.
Mütəxəssis dəstəyi alın – Loqopedlə erkən müdaxilə daha yaxşı nəticə verə bilər.
Unutmayın:
Kəkələyən uşaq yanlış deyil, sadəcə fərqlidir. Doğru yanaşma ilə bu çətinlik birlikdə aşılır. Səbirli olun, onu sevdiyinizi və qəbul etdiyinizi hiss etdirin – bu, ən böyük dərmandır.