Uşaqların xoşbəxt, sağlam və uğurlu böyüməsi təkcə fiziki ehtiyacların qarşılanması ilə deyil, eyni zamanda emosional ehtiyacların da ödənməsi ilə mümkündür. Emosional dayanıqlıq – yəni duyğuları tanıya bilmək, tənzimləmək və stresli vəziyyətlərə uyğun reaksiya vermək bacarığı – uşağın həyat boyu qarşılaşacağı çətinliklərə qarşı güclü olmasına kömək edir.
Bu keyfiyyətin təməli isə, təbii ki, evdə – valideyn dəstəyi ilə atılır.
Valideynlərin rolu nədən ibarətdir?
🧠 1. Duyğulara hörmət göstərmək
Uşaqların yaşadığı hissləri kiçiltmək, onları “ağlama, qorxma, utanma” kimi ifadələrlə susdurmaq əvəzinə, “Səni başa düşürəm”, “Bu hissin normaldır” kimi cümlələrlə qarşılıq verin. Bu, uşağın özünü anlaşıldığını hiss etməsini təmin edər.
🗣️ 2. Açıq və dəstəkləyici ünsiyyət
Uşağın duyğularını ifadə etməsinə imkan yaratmaq çox önəmlidir. Sual verin, diqqətlə dinləyin və fikir bildirmədən əvvəl empati qurun. Bu, özünü ifadə etməyi öyrənən bir uşaq üçün güclü bir dayaqdır.
🤗 3. Müsbət modellik
Uşaqlar valideynlərini izləyərək öyrənir. Siz narahat olduğunuzda necə davranırsınız? Problemlərlə necə başa çıxırsınız? Siz öz duyğularınızı düzgün idarə etdikcə, o da bu bacarığı sizdən öyrənəcək.
⏳ 4. Təhlükəsiz mühit yaratmaq
Uşağın duyğularını sərbəst şəkildə ifadə edə bildiyi, səhv etdiyində danlanmadığı və qəbul olunduğunu hiss etdiyi bir ev mühiti emosional dayanıqlığın təməlidir.
🌱 5. Hər uğursuzluqda dərs görmək
Uşaqları qorumağa çalışmaq təbiidir, amma hər düşdüyü yerdə “qalxmağı” da öyrətmək vacibdir. Qorxularla, itkilərlə və çətinliklərlə mübarizə aparmağı öyrənmək, onun gələcək həyatı üçün ən böyük qazanc olacaq.
Emosional dayanıqlı uşaq – yalnız ağlamayan, sakit və tərbiyəli uşaq deyil. Bu, hisslərini tanıyan, anlayan, ifadə edən və onları idarə edə bilən bir fərddir. Bu bacarığın inkişafında valideynin rolu bənzərsizdir. Özünüzü emosional cəhətdən gücləndirdikcə, uşağınıza da bu gücü vermiş olursunuz.