Uşaqlar dünyanı tanıdıqları ilk illərdə, qarşılarına çıxan hər yenilik həm maraq, həm də qorxu doğura bilər. Qaranlıq otaq, yad səslər, yeni tanışlar, tək qalmaq... Bunlar hamısı uşağın xəyal dünyasında “böyüyən” qorxulara səbəb ola bilər.
Əslində qorxu – uşağın özünü qorumaq üçün inkişaf etdirdiyi təbii bir mexanizmdir. Ancaq bu hiss düzgün yönləndirilməzsə, zamanla özgüvən əskikliyi və narahatlıqlara yol aça bilər.
🎈 1. Qorxunu Kiçiltməyin – Qəbul Edin
Uşağın qorxusunu "Nə var ki bunda qorxulacaq?!" deyə kiçiltmək, onun öz hisslərinə güvənini azaldar. Əvəzində "Səni qorxudanı başa düşürəm" və ya "Bəzən qaranlıq doğrudan da qəribə görünə bilər" kimi cümlələrlə hissini qəbul edin.
Bu, uşağın özünü anlaşılmış hiss etməsini təmin edir və qorxusunu paylaşmağa təşviq edir.
🌱 2. Qorxunu Adlandırmağa Kömək Edin
Bəzən uşaqlar nə hiss etdiklərini tam ifadə edə bilmirlər. Sual verərək kömək edə bilərsiniz:
– "Səni qorxudan şey qaranlıqdır, yoxsa orada nə olduğunu bilməmək?"
Qorxunun adını qoymaq – onu daha real və idarəolunan edir.
🎨 3. Qorxuları Yaradıcı Şəkildə İfadə Etdirin
Uşaqlara qorxularını rəsm çəkərək, hekayə danışaraq və ya rollu oyunlar vasitəsilə ifadə etmək imkanı verin. Məsələn:
Qorxduqları canavarı birlikdə gülməli bir surətə salın.
Qaranlıqdan qorxursa, bir “sehirli fənər” uydurun. Bu üsullar qorxunu oyun və təxəyyül dünyasına daşıyaraq onun gücünü azaldır.
🛡️ 4. Kiçik Addımlarla Üzləşməyə Kömək Edin
Uşağı birbaşa qorxduğu şeyə məcbur etmək əvəzinə, kiçik addımlarla ona alışmasına kömək edin.
Məsələn:
Qaranlıqdan qorxursa, əvvəl az işıqlı bir otaqda 5 dəqiqə qalmasına təşviq edin.
Sonra isə işığı bir az daha azaldaraq yanında olun.
Bu tədrici vərdiş yaratmaq üsulu, uşağın öz gücünə inamını artırar.
🤗 5. Güvən Verən Rituallar Yaradın
Uşağın qorxusunu azaldacaq kiçik, təkrarlanan rituallar yaratmaq çox təsirlidir.
Məsələn:
Yatmazdan əvvəl birlikdə bir nağıl oxumaq,
“Səni qoruyuram” deyə bir mahnı oxumaq,
Sevimli bir oyuncaqla yatmaq. Bu kiçik adətlər uşağa sabitlik və təhlükəsizlik hissi qazandırır.
Unutmayaq!
Qorxu hissi uşaqların böyümə yolunun bir parçasıdır. Əsas məqsəd, bu qorxuları yox etmək deyil, uşağa bu hisslərlə etibarlı şəkildə baş etməyi öyrətməkdir. Səbir, anlayış və sevgi dolu bir yanaşma ilə, uşağınız qorxularını arxada qoyacaq və həyat yolunda daha güclü addımlayacaq.