Uşaqlarda qızdırma valideynlərin ən çox qarşılaşdığı və tez-tez narahat olduğu hallardan biridir. Əslində, qızdırma uşağın orqanizminin infeksiyaya qarşı müdafiə reaksiyasıdır. Bəzən bu sadə bir soyuqdəymədən irəli gələ bilər, bəzən də daha ciddi xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Məhz buna görə də, valideynlər üçün əsas məsələ qızdırmanın səbəbini və nə zaman həkimə müraciət edilməli olduğunu düzgün ayırd etməkdir.
Qızdırma Nədir və Niyə Yaranır?
Qızdırma, bədənin daxili istiliyinin 37.5°C-dən yuxarı qalxmasıdır. Uşaqlarda adətən 38°C və daha artıq temperatur müşahidə olunur. Bu vəziyyət immun sistemin infeksiyaya (virus və ya bakteriya) qarşı cavabıdır.
Əsas səbəblər:
Virus infeksiyaları (qrip, soyuqdəymə, COVID-19 və s.)
Bakterial infeksiyalar (boğaz iltihabı, sidik yolu infeksiyaları və s.)
Peyvənddən sonra yaranan keçici qızdırma
Diş çıxarma zamanı yaranan yüngül temperatur artımı
Nə Zaman Narahat Olmalıyıq?
Qızdırmanın özü mütləq narahatlıq səbəbi deyil. Lakin bəzi hallarda bu, daha ciddi vəziyyətin əlaməti ola bilər. Aşağıdakı hallar diqqət tələb edir:
🔴 3 aydan kiçik körpədə 38°C və daha yüksək temperatur varsa
🔴 Qızdırma 3 gündən artıq davam edirsə
🔴 Uşaq halsız, çox yuxuludur və ya reaksiya vermirsə
🔴 Dəri səpkiləri müşahidə olunursa
🔴 Nəfəs almaqda çətinlik, davamlı öskürək və ya nəfəs darlığı varsa
🔴 Uşaq su içmir, qusma və ya ishal varsa və susuzluq əlamətləri göstərirsə
Bu hallardan biri varsa, dərhal pediatra müraciət etmək vacibdir.
Ev Şəraitində Qızdırmaya Necə Nəzarət Edək?
Evdə qızdırmanı idarə etmək üçün aşağıdakı addımları ata bilərsiniz:
💧 Uşağın kifayət qədər maye qəbul etməsinə diqqət edin – su, ana südü və ya təbii meyvə şirələri verin.
🛁 Vannada su – isti yox, ilıq suda uşaq bədənini sərinlətmək qızdırmanı salmağa kömək edə bilər.
👕 Yüngül geyim – uşağı çox isti geyindirmək bədən temperaturunu daha da artıra bilər.
🌡️ Qızdırma dərmanları – yalnız pediatrın tövsiyəsi ilə istifadə olunmalıdır. İbuprofen və ya parasetamol tərkibli preparatlar uyğun ola bilər.
Qızdırma Əfsanələri və Reallıqlar
❌ “Qızdırma həmişə təhlükəlidir” – Xeyr, bu, orqanizmin müdafiə mexanizmidir.
❌ “Dərhal antibiotik vermək lazımdır” – Antibiotiklər yalnız bakterial infeksiyalarda təsirlidir. Virus infeksiyalarına qarşı təsirsizdir.
❌ “Yüksək qızdırma beyin zədələyə bilər” – Qızdırma çox yüksək olarsa (40°C-dən çox), həkim nəzarəti ilə müalicə edilməlidir. Ancaq sadə temperatur artımı təhlükəli deyil.
Nəticə
Uşaqlarda qızdırma çox zaman qorxulu deyil və sadəcə orqanizmin özünü müdafiə üsuludur. Əsas məsələ onun səbəbini anlamaq və vəziyyəti düzgün dəyərləndirməkdir. Valideyn olaraq təmkinli olmaq, uşağın ümumi halını diqqətlə müşahidə etmək və lazım olduqda həkimə müraciət etmək ən doğru addımdır.
Unutmayın: valideynin müşahidə qabiliyyəti, bir çox hallarda, ən yaxşı diaqnostik vasitədir! 💙