Uşaqların ən çox ehtiyac duyduğu şey sabitlikdir — gündəlik həyatın içində nə ilə qarşılaşacaqlarını bilmək onlara bir növ daxili sakitlik verir. Rutin dediyimiz şey bəzən elə adi görünür ki, onun necə böyük psixoloji təsir yaratdığını biz böyüklər hiss etmirik. Amma uşaq üçün hər gün təkrarlanan kiçik anlar dünyasını daha aydın, daha təhlükəsiz və daha anlayışlı edir.
Rutin qurmaq, evdə sərt qaydalar yaratmaq demək deyil. Əksinə, uşağa “çevrə sabitdir, sən güvəndəsən” mesajını verməyin ən yumşaq yoludur. Məsələn, səhər oyananda eyni şəkildə qucaqlamaq, günün ilk dəqiqələrini sakit və mehriban keçirmək uşağın beynində çox güclü bir rahatlıq yaradır. Günün davamında yemək saatlarının, yatma vaxtının, oyuna ayrılan qısa bir hissənin təkrarlanması isə uşağın günü idarə edə bilməsinə kömək edir.
Uşaq rutinlə özünün nə zaman nə edəcəyini bilir və gözlənilməzlik azalır. Bu, həm davranışları tənzimləyir, həm də emosional partlamaları azaldır. Məsələn, yatmadan əvvəl hər axşam oxunan bir nağıl, eyni musiqi və ya sadəcə bir neçə dəqiqəlik söhbət uşaq üçün “artıq sakitləşmə vaxtıdır” siqnalına çevrilir. Bu kiçik anlar onun beyninə sakitlik çökür, bədənini rahatlaşdırır və günün yorğunluğu sanki əl çəkir.
Rutinlər ailə içində bağları da gücləndirir. Hər gün ən azı bir dəfə birlikdə edilən kiçik bir vərdiş — nahardan sonra çay süfrəsi, qısa bir ailə oyunu, günün necə keçdiyi barədə iki dəqiqəlik söhbət — uşağa öz ailəsinin yanında olduğunu hiss etdirir. Bu anlarda uşağın duyğularını dinləmək, onun ifadə etmək istədiklərinə yer açmaq psixoloji rahatlığın ən güclü hissəsidir.
Ən gözəli isə odur ki, rutin mükəmməl olmalı deyil. Bəzən pozular, dəyişər, qarışar — amma yenidən yerinə qayıda bilər. Uşaq üçün vacib olan qaydaların sərtliyi deyil, ardıcıllığın yumşaq formada davam etməsidir.
Əgər evdə kiçik, isti və sabit ritm olarsa, uşaq özünü daha güvəndə hiss edir, emosiyalarını daha rahat idarə edir və gündəlik həyatı daha sakit qarşılayır. Rutin onun psixoloji dünyasında “mən tək deyiləm, hər şey qaydasındadır” hissini yaradır — və bu hiss uşağın böyüməsində ən dəyərli dayaqdır. 🌼