Uşaqlar biz düşündüyümüzdən daha çox “duyğu oxuyucusu”durlar. Onlar valideynin üz ifadəsini, səsini, davranış tərzini, hətta nəfəs ritmini belə hiss edirlər. Bəzən heç bir söz demədən belə, uşaqlar anlayır: “Anam narahatdır, atam əsəblidir.”
🌿 Uşaqlar hisslərlə tərbiyə olunur, sözlərlə yox
Valideynin gərginliyi uşağın beynində təhlükə siqnalı kimi qəbul olunur.
Sakit görünməyə çalışsaq belə, uşaqlar bunu hiss edir və “nəsə düz getmir” deyə içlərində gərginlik yaranır.
Bu hal uzun çəkdikdə uşaqda qorxu, aqressiya, ya da qapanma davranışları müşahidə oluna bilər.
💬 “Mənim günahımdırmı?” hissi
Xüsusilə kiçik uşaqlar çox zaman valideynin stressini “öz üzərinə götürür”.
“Anam məndən inciyib?”, “Atam mənə görə əsəbiləşdi?” kimi düşüncələr uşağın özünə inamını zəiflədir.
Halbuki uşaq valideynin duyğularına görə məsuliyyət daşımır — amma bunu anlamaq üçün onunla açıq, sadə və mehriban şəkildə danışmaq vacibdir.
🌈 Duyğusal model olmağın gücü
Valideyn öz stresini idarə etməyi bacardıqda, uşaq da bundan öyrənir.
Sakit qalmaq, dərin nəfəs almaq, bir az susmaq, sonra danışmaq — bunların hamısı uşağa duyğusal tənzimləmənin nümunəsidir.
Yəni uşaq təkcə nə dediyimizi yox, duyğularımızla necə davrandığımızı da öyrənir.
💫 “Mükəmməl” deyil, “şüurlu” valideynlik
Heç bir valideyn stresdən tam uzaq qala bilməz.
Amma vacib olan, bu duyğunu uşağa ötürmədən, onu qorumaqla yaşaya bilməkdir.
Sadəcə “indi bir az gərginəm, amma keçəcək” demək belə uşağa emosional təhlükəsizlik hissi ver
Uşaqlar valideynlərinin davranışını sözlərdən çox hisslər vasitəsilə öyrənirlər.
Sakit bir ana, güvənli bir ata — uşağın emosional tarazlığının ən böyük dayağıdır.
Unutmayaq ki, biz hər gün onlara təkcə həyat dərsi yox, hiss etməyi də öyrədirik.