Uşaqlar dünyanı hissləri, hərəkətləri və davranışları ilə kəşf edirlər. Onların hər davranışı təsadüfi deyil – bəzən sevinci, bəzən qorxunu, bəzən də ehtiyaclarını ifadə etmək üçün bir vasitədir. Valideynlər üçün ən çətin məqamlardan biri isə uşaqların "çətin davranışları" ilə necə başa çıxmaqdır.
Əslində, hər bir inad, əsəb, ya da susqunluq uşağın dilə gətirə bilmədiyi bir mesajı daşıyır. Bu mesajı düzgün oxumaq uşağın psixoloji sağlamlığı üçün çox önəmlidir.
Çətin Davranışların Arxasındakı Gizli Məna
🔹 İnadkarlıq – müstəqillik ehtiyacı
Uşaqlar böyüdükcə öz qərarlarını vermək istəyirlər. Onların “istəmirəm” və ya “özüm edəcəm” deməsi çox vaxt sadəcə böyüdüklərini göstərir.
🔹 Ağlama və qışqırma – ifadə çatışmazlığı
Kiçik yaşlarda uşaqlar hisslərini sözlərlə ifadə edə bilmir. Bu zaman onlar emosiyalarını göz yaşları və ya qışqırıqla çatdırırlar.
🔹 Aqressiya – diqqət çağırışı
Əgər uşaq qışqırır, oyuncaq atırsa və ya əsəbiləşirsə, bu, çox vaxt “məni dinlə” mesajıdır. Onun duyğularına qulaq asmaq bu davranışları azaltmağa kömək edir.
🔹 Susqunluq – qorxu və ya güvənsizlik
Bəzi uşaqlar çətinliklərini sözlə yox, susaraq ifadə edirlər. Bu, daxildə gizlənən narahatlığın və ya özünü ifadə etməkdə çətinliyin göstəricisi ola bilər.
Valideynlər Nə Etməlidir?
✨ Dinləyin və anlayın: Uşağın davranışını dərhal cəzalandırmaq əvəzinə, əvvəlcə onun arxasındakı səbəbi tapmağa çalışın.
✨ Hissləri adlandırın: “Sən əsəbləşmisən, çünki oyuncaq sındı” kimi cümlələr uşağın duyğularını anladığınıza işarədir.
✨ Sərhədləri qoruyun: Sevgi ilə yanaşmaq vacibdir, amma sərhədlərin olması uşağa təhlükəsizlik hissi verir.
✨ Müsbət nümunə olun: Uşaqlar valideynlərin davranışlarını təqlid edirlər. Sakit qalmaq və doğru davranış göstərmək onların da öyrənməsinə kömək edir.
Uşaqlar çətin davranışları ilə əslində bizə “məni anla”, “məni dinlə” və ya “məni güvəndə hiss etdir” mesajı verirlər. Onların bu mesajlarını sevgi, səbr və anlayışla qarşılamaq həm valideyn-övlad münasibətini gücləndirir, həm də uşağın sağlam inkişafına zəmin yaradır.
Unutmayaq ki, hər davranışın arxasında bir hekayə, hər inadın arxasında bir ehtiyac, hər göz yaşının arxasında isə bir mesaj var. 💙