Uşaqlarda diqqət toplama çətinliyi son illər valideynlərin ən çox rastlaşdığı mövzulardan biridir. Texnologiyanın sürətli inkişafı, ekranların çoxluğu, sürətli dəyişən mühit, eyni zamanda məktəb və gündəlik həyatın artan tələbləri uşaqların beynini çox yükləyir. Bu da bəzən öyrənmə prosesinə, davranışlara və emosional vəziyyətə təsir göstərir.
Əslində konsentrasiya problemi müxtəlif səbəblərdən yarana bilər: bəzən uşağın temperamentindən, bəzən yuxu və qidalanmadan, bəzən isə stress və emosional gərginlikdən qaynaqlanır. Valideynlər üçün isə əsas sual budur: “Mən nə edə bilərəm?”
1. Uşağın həyat tərzinə baxış keçirin
Yuxu: Uşağın kifayət qədər və keyfiyyətli yuxu alması çox vacibdir. Az yuxu diqqəti zəiflədir.
Qidalanma: Omega-3 ilə zəngin qidalar, təzə meyvə-tərəvəz, balanslı rasion beyin fəaliyyətinə müsbət təsir edir.
Fiziki aktivlik: Gün ərzində hərəkət etmək beyinə oksigen axınını artırır, diqqəti gücləndirir.
2. Ekran vaxtına nəzarət edin
Telefon, planşet və televizor kimi cihazlardan uzun müddət istifadə etmək diqqət dağınıqlığını artırır. Uşağa texnologiyadan istifadənin vaxtını məhdudlaşdırmaq və onu kitablara, yaradıcı oyunlara yönləndirmək faydalıdır.
3. Tapşırıqları kiçik hissələrə bölün
Böyük və mürəkkəb işlər uşağı qorxuda və diqqətini yayındıra bilər. Tapşırıqları kiçik hissələrə bölərək hər addımı uğurla tamamlamasına dəstək olun. Bu, həm motivasiyanı artırır, həm də özünəinamı gücləndirir.
4. Sakit və nizamlı mühit yaradın
Uşaq dərs oxuyarkən otaqda səs-küy, televizor və ya çox adamın olması diqqətini yayındıra bilər. Ona xüsusi “diqqət guşəsi” yaratmaq faydalıdır – sakit, işıqlı və rahat bir yer.
5. Oyunu inkişaf vasitəsinə çevirin
Yaddaş və diqqəti artıran stolüstü oyunlar, tapmacalar, bloklar, LEGO, rəsm və musiqi kimi fəaliyyətlər konsentrasiyanı gücləndirən əyləncəli yollar ola bilər.
6. Səbrli və dəstəkləyici olun
Uşağa tez-tez irad tutmaq əksinə, konsentrasiya problemini daha da artıra bilər. Tənqid əvəzinə, onun cəhdlərini dəyərləndirmək, kiçik uğurlarını belə görmək motivasiyasını qoruyur.
Unutmayın: Konsentrasiya problemi həmişə ciddi pozuntu demək deyil. Bəzən sadə həyat tərzi dəyişiklikləri, düzgün yanaşma və emosional dəstək kifayət edir. Amma problem uzunmüddətli və dərslərə, sosial həyata ciddi təsir edirsə, uşaq psixoloqu və ya nevroloqla məsləhətləşmək ən düzgün addımdır.