Uşaqların məktəbə getmək istəməməsi valideynlər üçün tez-tez narahatlıq doğuran bir vəziyyətdir. Bu vəziyyət, yüngül narahatlıqdan ciddi məktəb fobiyasına qədər dəyişə bilər. Məktəb fobiyası uşağın məktəb mühitindən qorxması, stres yaşaması və hətta sağlamlığının təsirlənməsi ilə müşayiət olunan psixoloji vəziyyətdir.
1. Məktəb Fobiyasının Əlamətləri
Valideynlər diqqətli olduqda uşağın fobiya əlamətlərini vaxtında görə bilərlər:
Hər gün səhər zəngindən əvvəl qarın ağrısı, baş ağrısı və ya qusma
Məktəbə getməkdən açıq şəkildə imtina
Yuxu pozğunluğu və əhval-ruhiyyədə dəyişiklik
Evdə izolyasiya istəyi, oynama və öyrənmə ilə marağın azalması
Depressiya və ya əsəbilik
Bu əlamətlər bir neçə gündən artıq davam edirsə, uşağın peşəkar dəstəyə ehtiyacı ola bilər.
2. Məktəb Fobiyasının Səbəbləri
Uşağın məktəbə getmək istəməməsinin müxtəlif səbəbləri ola bilər:
Sosial səbəblər: Sinif yoldaşları ilə münasibət problemləri, zorbalıq və ya təcrid olunma
Akademik səbəblər: Dərslərdə çətinlik, imtahan və tapşırıqlardan qorxu
Ev və ailə faktoru: Evdə stres, valideyn narahatlığı və ya ailə dəyişiklikləri (köç, boşanma)
Təcrübəsizlik: Məktəb mühitinə adaptasiya etməyə vaxt lazım olan kiçik yaşlı uşaqlar
Psixoloji və sağlamlıq problemləri: Anksiyete, depressiya və ya digər emosional çətinliklər
3. Valideynlər nə edə bilər?
Valideynlərin diqqətli olması və uşağa dəstək verməsi məktəb fobiyasının öhdəsindən gəlmək üçün vacibdir:
Uşağın danışmasına şərait yaradın: Qorxularını dinləyin və anlamasına çalışın.
Pozitiv yanaşma: Məktəbi mükafatlandırıcı və maraqlı bir yer kimi təqdim edin.
Rutini qoruyun: Səhər hazırlığını və məktəbə getmə vaxtını sabit saxlayın.
Kiçik addımlarla öyrətmək: Məktəbə getməyi mərhələli öyrədin, əvvəlcə qısa zaman, sonra tam gün.
Mütəxəssis dəstəyi: Əgər fobiya ciddi səviyyədədirsə, psixoloq və ya məktəb məsləhətçisi ilə əməkdaşlıq edin.
4. Erkən Müdaxilə Vacibdir
Məktəb fobiyası uşağın həm akademik, həm sosial inkişafına mənfi təsir göstərə bilər. Erkən müdaxilə fobiyanın daha da dərinləşməsinin qarşısını alır və uşağın məktəb həyatına uyğunlaşmasını asanlaşdırır.
Məktəb fobiyası uşaqlar üçün qorxulu ola bilər, amma valideyn dəstəyi və düzgün yanaşma ilə bu problem həll oluna bilər. Uşağın danışmasına qulaq asmaq, ona anlayış göstərmək və lazım gəldikdə peşəkar kömək almaq sağlam məktəb təcrübəsi üçün əsasdır.