Yay fəslinin gəlişi ilə birlikdə günəşli havalar, dondurmalar, açıq hava oyunları və eyni zamanda — bağırsaq problemləri də gündəmə gəlir. Xüsusilə də uşaqlarda diareya və bağırsaq iltihabı halları yayda nəzərəçarpacaq dərəcədə artır.
Bəs bu artımın səbəbi nədir? Uşaqları bu narahatlıqdan necə qoruya bilərik? Hansı hallarda həkimə müraciət etməliyik?
🦠 Yayda bağırsaq infeksiyaları niyə artır?
İstidə mikroblar daha tez çoxalır – Yüksək temperatur bakteriya və virusların daha tez aktivləşməsinə səbəb olur.
Qida zənciri pozula bilər – Açıq havada satılan yeməklər, düzgün saxlanılmayan süd məhsulları və çiy meyvə-tərəvəzlər infeksiya mənbəyi ola bilər.
Uşaqlar tez-tez əllərini ağızlarına aparır – Xüsusilə oyun zamanı təmiz olmayan əllərlə yeyilən qidalar yoluxma riskini artırır.
Kəskin su dəyişiklikləri və hovuzlar – Xlorlanmamış suda bakteriya bulaşması mümkündür.
🤒 Bağırsaq iltihabının və diareyanın əlamətləri
Tez-tez və maye xarakterli nəcis ifrazı
Qarın ağrısı və kramp şəklində sancılar
Qusma və ürəkbulanma
Bədən temperaturunun yüksəlməsi
Uşağın halsız və su içmək istəməməsi
Bəzən nəcisə qan və ya selik qarışması
🚨 Bu hallarda dərhal həkimə müraciət edin:
Uşaq 6 aydan kiçikdirsə və diareyası varsa
Gündə 5–6 dəfədən çox maye nəcis ifraz edirsə
Qusma davamlı və şiddətlidirsə
Nəcisə qan və ya qara rəngli kütlə qarışıbsa
Uşaq maye qəbul edə bilmirsə və sidiyi azalıbsa
Uşaqda huş azalması və halsızlıq varsa
💧 Evdə nə edə bilərik? – Sadə, amma təsirli addımlar
1. Suyu mütləq təmiz mənbədən verin
Yalnız qaynadılmış və ya qablaşdırılmış su içirməyə çalışın.
2. Maye itkisini mütləq qarşılayın
Diareya və qusma ilə itirilən suyu geri bərpa etmək üçün uşağa tez-tez su, duz-şəkər qarışımı (oral rehidrasiya məhlulu) və ya düyü suyu verin.
3. Yağlı, südlü və şəkərli qidalardan uzaq durun
Diareya zamanı bu tip qidalar vəziyyəti ağırlaşdıra bilər. Suda bişmiş düyü, banan, kartof kimi sadə qidalar daha uyğundur.
4. Əllərin təmizliyinə diqqət yetirin
Əllər yeməkdən əvvəl, tualetdən sonra sabunla yuyulmalıdır. Bu, infeksiyanın yayılmasının qarşısını alar.
🧼 Yayda profilaktik olaraq nə etməliyik?
Meyvə və tərəvəzləri sirkəli suda yaxşıca yuyun
Açıq havada satılan və şübhəli qidaları qəbul etməyin
Dondurulmuş məhsulları düzgün şəkildə əridin və saxlayın
Hovuz və su yerlərində gigiyena qaydalarına əməl edin
Yay fəsli uşaqlar üçün həm əyləncəli, həm də həssas bir dövrdür. Qidalanma, su təmizliyi və gigiyena qaydalarına diqqət etməklə diareya və bağırsaq iltihabı kimi narahatlıqların qarşısını almaq mümkündür.